ಪಾತಾಳದಸುರರ ಬಸಿರ ಶಿಶು ' ಲಿಟ್ಲ್ ಬಾಯ್ ' ಸಂತಾನವೇ ಉರುಳುತ್ತ ಜಗದ ಸಂವತ್ಸರವೇ ನರಳುತ್ತಿರುವಾಗ ಶ್ರಾವಣಿಯೇ , ನೀನೊಬ್ಬಳೆ ರತ್ನಗರ್ಭೆಯಾಗಿ ಹಬ್ಬ ಹಬ್ಬಗಳ ಹೆರುತ್ತ ಪುರುಷಾರ್ಥ ಗಳ ರಕ್ಷೆ ಕಟ್ಟುತ್ತ ಸಂಭ್ರಮದ ಸಿಂಹ ಸಂಕ್ರಾಂತಿ ಜಗಕೆ ಹಂಚುತ್ತಿರುವೆ ಅಮಾಸೆ, ಕುಟ್ಣ, ಗೌರಿ, ಗಂಪು, ನಾಗಣ್ಣ ಗಂಗೆ, ಭೂಮಿ, ದುರ್ಗಿ, ಕಮಲಿ,ತುಳಸಿ ಬಲೀಂದ್ರ, ಶಿವಪ್ಪ, ರಾಮಪ್ಪ ಎಲ್ಲರನು ಹೆತ್ತೆ ಸಮಸಮ ಒಂದೆ ತೊಟ್ಟಿಲಲಿ ತೂಗುತಿರುವೆ ಇಂದೇಕೋ ತಾಯೆ ಎಡ -ಬಲ ಧೃತರಾಷ್ಟ್ರ ಗಾಂ ಧಾರಿಯರು ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ಬಾಹ್ಯ ಪ್ರತಿಮೆಯನೆ ಅಪ್ಪಿ ಹಿಡಿದಿಹರು ಹಾಲನೂಡುವ ಕೆಚ್ಚಲಿಗೆ ಸಿಡಿವ ಕಿಚ್ಚ ಹಚ್ಚಿ ಅಂಗಾಂಗಕೆಲ್ಲ ಬಣ್ಣ

ದ್ರವಗುಣ ------------- ನೀರಿಗೆ ದಾರಿ ತೋರಲು ಯಾರೂ ಬೇಕಿಲ್ಲ; ದ್ರವದ ಗುಣವೇ ಹಾಗೆ, ಹರಿದು ಹರವು ಸೇರುವ ವರೆಗೂ ನಿಲ್ಲುವುದಿಲ್ಲ. ಡಾ. ಬಸವರಾಜ ಸಾದರ.

ಬೆದರುಬೊಂಬೆ --------------------- ಒಳಗೆ ತುಂಬಿಸಿಟ್ಟದ್ದು ಮುಗಿವ ವರೆಗೂ ಮಾತಾಡುತ್ತವೆ ಯಂತ್ರದ ಗೊಂಬೆಗಳು; ಮಾತು ತೀರಿದ ಮೇಲೆ ಆಗುತ್ತವೆ, ಬದುವುಗಳಲ್ಲಿ ನಿಲ್ಲಿಸಿದ ಬೆದರು ಬೊಂಬೆಗಳು. ಡಾ. ಬಸವರಾಜ ಸಾದರ.

ವಿಷಾಮೃತ -------------- ಅಮೃತ ಫಲಕೆ ನಿತ್ಯ ಯುದ್ಧ ಸುರ, ಅಸುರರ ನಡುವೆ; ಬರ- ಬೇಕು ಹರನೆ ಮತ್ತೆ, ಧರಿಸೆ ವಿಷದ ಒಡವೆ. ಡಾ. ಬಸವರಾಜ ಸಾದರ.

ಕೀಳುಕ್ರಿಯೆ ---------------- ಬೇಡಾದ ಪುಟಗಳ ಕಿತ್ತುಹಾಕಿ, ಇತಿಹಾಸದ ಪಠ್ಯ ತಿರುಚಲಾಗದು; ಬೇಕಾದ ಸುಳ್ಳುಗಳ ತೂರಿಸಿ, ಮತ ರಾಜಕೀಯ ಸಾಧಿಸಲಾಗದು. ಡಾ. ಬಸವರಾಜ ಸಾದರ.

ಕಣ್ಣು-ಕನ್ನಡಿ ------------------ ಸಜೀವ ಕಣ್ಣು, ನಿರ್ಜೀವ ಕನ್ನಡಿ, ಎರಡೂ ಒಡ- ಗೂಡಿದರೆ, ದೃಶ್ಯ; ಒಂದಿಲ್ಲದೆ ಮತ್ತೊಂದಿದ್ದರೆ, ಎಲ್ಲವೂ ಅದೃಶ್ಯ. ಡಾ. ಬಸವರಾಜ ಸಾದರ.

ಹಿಂದೆ-ಮುಂದೆ -------------------- ಮುಂದೆ, ಮುಂದೆ ಸಾಗುತ್ತ ಹಿಂದೆ, ಹಿಂದೆ ನೋಡೋದು ಉಚಿತ; ನಡೆದು ಬಂದಲ್ಲಿ ಹೆಜ್ಜೆ ಮೂಡಿದ್ದು, ಅಳುಕಿದ್ದು ಕಾಣೋದು ಖಚಿತ. ಡಾ. ಬಸವರಾಜ ಸಾದರ.

ಬಣ್ಣ ------ ಬಿಳೀ ಹತ್ತಿ ಬೆಳೆಯುವುದು ಕಪ್ಪು ಮಣ್ಣಲ್ಲಿ; ಹುಳುವಿದ್ದೂ ಕಾಣದು ಕೆಂಪು ಅತ್ತೀ ಹಣ್ಣಲ್ಲಿ! ಡಾ. ಬಸವರಾಜ ಸಾದರ.

ಕಾಳ ರಾತ್ರಿಯಲ್ಲಿ ಕಿರುಬೆರಳನ್ನು ಹಿಡಿದು ನುಣ್ಣಗೆ ನಡೆಯಬಾರದಿಲ್ಲಿ ಕತ್ತಲೆ ನೆತ್ತಿಗೇರುವ ಸರಿಹೊತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಅಂಗೈಯೇ ಕತ್ತಲೆಗೆ ನೆರಳಾಗುವ ತಿಳಿಹೊತ್ತಲ್ಲಿ ಹಚ್ಚಿಟ್ಟ ದೀಪದ ದೇದೀಪ್ಯಮಾನ ಬೆಳಕಲ್ಲಿ ತುಂಡು ರಾತ್ರಿಯೊಂದು ಬೆಳಕಿನ ಕನ್ನಡಿಯಲ್ಲಿ ಮುಖ ಸಿಂಡರಿಸಿಕೊಂಡು ಮತ್ತೆ ಮತ್ತೆ ಹಾದ ಬಿರುಗಾಳಿಗೆ ಮೈಯೊಡ್ಡಿ ದೀಪದೆದೆಯಲ್ಲಿ ಅಗ್ನಿ ಗೂಡುಕಟ್ಟಿ ದೀಪದ ಮುಖ ಕರ್ರಗಾಗಿ ಕತ್ತಲು ನೆರೆಯುತ್ತದೆ ಅನಂತ ಆಕಾಶವೂ ಮೌನ ತಬ್ಬುತ್ತದೆ ಎದೆ ಎದೆಯಲಿ ಚಿಗುರಿದ ಪ್ರೀತಿಯ ಪೃಣತೆಯ ಕವಲು ದಾರಿಯಲಿ ಒಬ್ಬಂಟಿ ಬಿಟ್ಟುಹೋಗಬಾರದಿಲ್ಲಿ ಕಾದು ಕುಳಿತ ಕಾಳ್ಗಿಚ್ಚಿನ ಕಾಡ ಸಂಚಿನಲ್ಲಿ ಕರಾಳತೆಯ ಮುಖವಾಡದ ಕತ್

ನಮ್ಮ ತಂದೆ ವೆಂಕಣ್ಣಾಚಾರ್ಯ ಕಟ್ಟಿಯವರು ತಮ್ಮ ವಿಶಿಷ್ಟ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವದ ‌ಮೂಲಕ ಅನೇಕರನ್ನು ಪ್ರಭಾವಿತ ಗೊಳಿಸಿದವರು. ಸ್ವಾತಂತ್ಯ ಹೋರಾಟಗಾರರಾಗಿ, ರಂಗಕರ್ಮಿಯಾಗಿ ಅವರ ಜೀವನ ಪಯಣ ಅತ್ಯಂತ ರೋಚಕ..! ನಮ್ಮ ದೇಶ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದ ಅಮೃತ ಮಹೊತ್ಸವ ಆಚರಿಸುತ್ತಿರುವ ಈ ಸಂದರ್ಭ ದಲ್ಲಿ ಅಪ್ಪ ಹೇಳುತ್ತಿದ್ದ ಕೆಲವು ರೋಚಕ ಘಟನೆಗಳು ನೆನಪಿಗೆ ಬರುತ್ತದೆ.... ಮೂಲತಃ ಬೆಳಗಾವಿ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಹುಕ್ಕೇರಿ ತಾಲೂಕಿನ ವೆಮಕನಮರಡಿ ಗ್ರಾಮದ ವೆಂಕಣ್ಣಾಚಾರ್ಯರು ೧೫ ವರ್ಷದ ಯುವಕರಾಗಿದ್ದಾಗಲೇ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಹೋರಾಟದ ಕನಸು ಕಂಡವರು. ಇದಕ್ಕಾಗಿ ಅರ್ಧಕ್ಕೆ ತಮ್ಮ ವಿದ್ಯಾಭ್ಯಾಸವನ್ನು ಮೊಟಕುಗೊಳಿಸಿ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಚಳುವ

ನಮ್ಮ ತಂದೆ ವೆಂಕಣ್ಣಾಚಾರ್ಯ ಕಟ್ಟಿಯವರು ತಮ್ಮ ವಿಶಿಷ್ಟ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವದ ‌ಮೂಲಕ ಅನೇಕರನ್ನು ಪ್ರಭಾವಿತ ಗೊಳಿಸಿದವರು. ಸ್ವಾತಂತ್ಯ ಹೋರಾಟಗಾರರಾಗಿ, ರಂಗಕರ್ಮಿಯಾಗಿ ಅವರ ಜೀವನ ಪಯಣ ಅತ್ಯಂತ ರೋಚಕ..! ನಮ್ಮ ದೇಶ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದ ಅಮೃತ ಮಹೊತ್ಸವ ಆಚರಿಸುತ್ತಿರುವ ಈ ಸಂದರ್ಭ ದಲ್ಲಿ ಅಪ್ಪ ಹೇಳುತ್ತಿದ್ದ ಕೆಲವು ರೋಚಕ ಘಟನೆಗಳು ನೆನಪಿಗೆ ಬರುತ್ತದೆ.... ಮೂಲತಃ ಬೆಳಗಾವಿ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಹುಕ್ಕೇರಿ ತಾಲೂಕಿನ ವೆಮಕನಮರಡಿ ಗ್ರಾಮದ ವೆಂಕಣ್ಣಾಚಾರ್ಯರು ೧೫ ವರ್ಷದ ಯುವಕರಾಗಿದ್ದಾಗಲೇ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಹೋರಾಟದ ಕನಸು ಕಂಡವರು. ಇದಕ್ಕಾಗಿ ಅರ್ಧಕ್ಕೆ ತಮ್ಮ ವಿದ್ಯಾಭ್ಯಾಸವನ್ನು ಮೊಟಕುಗೊಳಿಸಿ ಸ್ವಾತಂತ್ರ

ಸಾಹಸದ ಬದುಕಿನ ಅನುಭವಗಳ ಅನಾವರಣ ************* ತಂದೆ ಸಹಿತ ಎಲ್ಲಮಕ್ಕಳೂ ಬರೆಹಗಾರರೆ. ಇದು ನನ್ನ ಆತ್ಮೀಯ ಮಿತ್ರ ಬಳಗದವರಾದ ಹಬ್ಬು ಕುಟುಂಬದ ಬಗ್ಗೆ ಹೇಳಬೇಕಾದ ಮಾತು. ಹಿರಿಯ ಲೇಖಕ ಮೋಹನ ಹಬ್ಬು, ಅವರ ಸಹೋದರರಾದ ಅರುಣಕುಮಾರ ಹಬ್ಬು, ಉದಯಕುಮಾರ ಹಬ್ಬು ಈ ಮೂವರು ಬರೆಹಗಾರರಾಗಿ ನನಗೆ ಮೊದಲೇ ಪರಿಚಿತರು. ಕತೆ ಕವನ ಕಾದಂಬರಿ ನಾಟಕಗಳಲ್ಲದೆ ಒಂದೇ ಕುಟುಂಬದ ಈ ಮೂವರೂ ತಮ್ಮ ತಮ್ಮ ಆತ್ಮಕಥನ ಬರೆದದ್ದೊಂದು ವಿಶೇಷ. ಈಗ ಅವರ ಕೊನೆಯ ಸಹೋದರ ಜಯಪ್ರಕಾಶ್ ಹಬ್ಬು ಅವರ ಆತ್ಮಕಥನವೂ ಕೈಸೇರಿದಾಗ ಇನ್ನಷ್ಟು ಅಚ್ಚರಿ ಮತ್ತು ಸಂತೋಷ. ಇವರ ತಂದೆ ಸಗುಣ ಶಂಕರ ಹಬ್ಬು ಅವರೂ ಅನೇಕ ಕಿರುಲೇಖನಗಳನ್ನು ಬರೆದಿದ್

ಕುರುಕ್ಷೇತ್ರಕ್ಕೂ ಒಂದು ಆಯೋಗ ರಚಿಸಿದ ದೇರಾಜೆಯವರು ******** ಹೆಸರೇ ಕುತೂಹಲ ಹುಟ್ಟಿಸುವಂತಹದು. ಕನ್ನಡದಲ್ಲಷ್ಟೇ ಏಕೆ, ಭಾರತೀಯ ಭಾಷೆಗಳಲ್ಲೇ ಅಪರೂಪದ/ ವಿಶಿಷ್ಟ ಪ್ರಯೋಗಾತ್ಮಕ ಕೃತಿ ಎನ್ನಬಹುದು. ಅಂದರೆ ಈ ಬಗೆಯಲ್ಲಿ ಯೋಚಿಸುವದೇ ಒಂದು ವಿಶೇಷ ಅಂಶ. ಹೌದು, ಇದು ಮಹಾಭಾರತದ್ದೇ ಕುರುಕ್ಷೇತ್ರ. ರಾಮಾಯಣ ಮಹಾಭಾರತಗಳು ಯಾವತ್ತೂ ಮರುಓದು, ಮರುರಚನೆಗಳಿಗೆ ತಮ್ಮನ್ನು ತೆರೆದಿಟ್ಟುಕೊಂಡ ಮಹಾನ್ ಕೃತಿಗಳು. ಯೋಚನೆ ಮಾಡುವವರ ಸಾಮರ್ಥ್ಯಕ್ಕೆ ತಕ್ಕಂತೆ ಹರಡಿಕೊೞ್ಳುತ್ತ ಹೋಗುವ ಈ ಮಹಾಕಾವ್ಯಗಳು ಸಹಸ್ರಾರು ವರ್ಷಗಳಿಂದಲೂ ತಮ್ಮ ಮಹತ್ವ ಮತ್ತು ಅಸ್ತಿತ್ವ ಉಳಿಸಿಕೊಂಡಿರುವದಕ್ಕೆ ಕಾರಣ ಅದೇ. ಅವು ಎಂದೆ

ಬಹು ಬೆಲೆ --------------- ಉಪ್ಪಾಗುವ ಸಾಗರದ ನೀರೇ ಮುತ್ತೂ ಆಗಿ, ಕಾಣುತ್ತದೆ ಬೆಲೆ, ಕೋಟಿ; ಆದರೂ ಆಗದದು ಉಪ್ಪಿನ ರುಚಿಗೆ, ಎಂದೂ ಸರಿ- ಸಾಟಿ. ಡಾ. ಬಸವರಾಜ ಸಾದರ.

ನಿರ್ಲಿಪ್ತತೆ ------------- ಎಣ್ಣೆ ಬೆಣ್ಣೆ ಮೆತ್ತಿದರೂ ಜಿಡ್ಡಾಗದು ನಾಲಿಗೆ; ನಿರ್ಲಿಪ್ತತೆಗದುವೆ ಪಾಠ, ನಿತ್ಯ ನಮ್ಮ ಪಾಲಿಗೆ. ಡಾ. ಬಸವರಾಜ ಸಾದರ.

ಬದುಕು ---------- ಸಾಕೆಂದರೆ ತೀರದು ಗೋಳು, ಬೇಕೆಂದರೆ ಬಾರದು ಬಾಳು. ಉಂಟು ಅದರದೇ ಗಡವು ಎಲ್ಲದಕೂ; ತಿಳಿದು ನಡೆದರೆ ಮಾತ್ರ ನೆಮ್ಮದಿಯ ಬದುಕು. ಡಾ. ಬಸವರಾಜ ಸಾದರ

ಬದುಕು ---------- ಸಾಕೆಂದರೆ ತೀರದು ಗೋಳು, ಬೇಕೆಂದರೆ ಬಾರದು ಬಾಳು. ಉಂಟು ಅದರದೇ ಗಡವು ಎಲ್ಲದಕೂ; ತಿಳಿದು ನಡೆದರೆ ಮಾತ್ರ ನೆಮ್ಮದಿಯ ಬದುಕು. ಡಾ. ಬಸವರಾಜ ಸಾದರ

ಕಾಲಾಂತರ ---------------- ಹಲ್ಲು ಮುರಿದ ಸಿಂಹಕ್ಕೆ, ಮತ್ತೆಲ್ಲಿಯ ಬೇಟೆ? ಎಲ್ಲ ಹಾಳಾಗಿ ಹೋದಂತೆ, ಅಹಂಕಾರದಿ ಮೆರೆದ ಗತವೈಭವದ ಕೋಟೆ. ಡಾ. ಬಸವರಾಜ ಸಾದರ

ಬಯಲಸತ್ಯ ---------------- ಮನುಷ್ಯ ಕಾಲಿಡುವ ಮೊದಲು ಈ ನೆಲದ ಮೇಲೆ ದಾರಿಗಳೇ ಇರಲಿಲ್ಲ; ಆತ ವಕ್ಕರಿಸಿದ ಮೇಲೆ, ಎಲ್ಲೂ ಬಯಲೆಂಬುದೇ ಉಳಿದಿಲ್ಲ! ಡಾ. ಬಸವರಾಜ ಸಾದರ

ಚಕ್ರಾಹಾರ --------------- ಹಸಿವು ಹಿಂಗಿಸಿ- ಕೊಳ್ಳಲು ಹೋದ, ಮೀನು ಗಾಳಕ್ಕೆ ಬಿತ್ತು: ಮತ್ತದೇ ಆಯ್ತು ಹಸಿದವರ ಹೊಟ್ಟೆಗೆ ತುತ್ತು. ಡಾ. ಬಸವರಾಜ ಸಾದರ

ಮಾರಿದ ಮೇಲೆ ---------------------- ಮಾರಿ- ಹೋದವರು ಮತ್ತೆ ಕೊಂಡು ಕೊಟ್ಟಾರೆಯೆ ಅಳಿದ ಸಂಪತ್ತು? ಸೂರೆ ಮಾಡಿದ ಮೇಲೆ, ತುಂಬಲಾದೀತೆ ಕಣಜ? ಉಳಿಯುವುದು ಬರೀ ಆಪತ್ತು. ಡಾ. ಬಸವರಾಜ ಸಾದರ

ಪಲ್ಲಟ -------------------- ಪ್ರಾಣ ತೆಗೆದು ಖುಷಿ ಪಡುವ ಪ್ರಾಣಿ, ಮನುಷ್ಯ ಮಾತ್ರ; ಅವನ ಸ್ವಾರ್ಥಕ್ಕೆ ದಿಕ್ಕೆಟ್ಟು ಹೋಗಿವೆ, ಪ್ರೀತಿ-ಕರುಣೆ ನ್ಯಾಯ- ದಯೆಗಳ ಸೂತ್ರ. ಡಾ. ಬಸವರಾಜ ಸಾದರ.

ಕೆಂಡಬೆಂಕಿ --------------- ಕಾಣದ ಹಾಗೇ ಅಡಗಿರುತ್ತದೆ; ಬೂದಿಯ ಒಳಗೇ ಕೆಂಡ; ಕೊಂಚ ಗಾಳಿ ಬೀಸಿದರೂ ಸಾಕು, ಕಿಡಿ ಹೊತ್ತಿ, ಸುಟ್ಟು ಹಾಕುತ್ತದೆ, ಸುತ್ತಣ ಬ್ರಹ್ಮಾಂಡ ಡಾ. ಬಸವರಾಜ ಸಾದರ.

ಆಯುಧಾತಂಕ ---------------------- ಚುಚ್ಚಿ ಕೊಲ್ಲುವ ಭರ್ಚಿಗೇನು ಗೊತ್ತು ತನ್ನ ಹಿಡಿದವನ ಕ್ರೌರ್ಯ? ತಿಳಿದಿದ್ದರೆ ಪರೀಕ್ಷಿಸದೆ ಇದ್ದೀತೇ ಅದು, ಕೊಲ್ಲುವ ಕ್ರೂರಿಯ ಶೌರ್ಯ? ಡಾ. ಬಸವರಾಜ ಸಾದರ